Böyük partlayış nəzəriyyəsi artıq unudulurmu? - Budur, yeni nəzəriyyə...
20.11.2023 19:00 Dünya

Böyük partlayış nəzəriyyəsi artıq unudulurmu? - Budur, yeni nəzəriyyə...

Kainatın necə əmələ gəldiyinə dair ən mühüm fərziyyələrdən biri Böyük Partlayış nəzəriyyəsidir. Lakin alimlərin yeni nəzəriyyəsi budur ki, kainat artıq tək bir böyük partlayış deyil, iki böyük partlayışdır. Maraqlı və həyəcanlı olan odur ki, tədqiqatçılar bu nəzəriyyəni sübut edə biləcəklərini düşünürlər.

MediaPost xəbər verir ki, qədim filosoflardan bəri bəşəriyyətin verdiyi əsas suallardan biri də kainatın necə yarandığıdır. Kainatda tək olub-olmamağımız və bu kainatın, ulduzların və ayın necə əmələ gəldiyi hər zaman maraqlandığımız suallar arasındadır. Elm adamları irəli sürdükləri son nəzəriyyə ilə böyük partlayış nəzəriyyəsində dəyişiklik ediblər. Buna görə də kainatın əmələ gəlməsi tək bir böyük partlayışla izah edilə bilməz. Bu mənada kainatın yaranması iki böyük partlayışla baş verib.

Böyük partlayış nəzəriyyəsinə görə, təxminən 14 milyard il əvvəl kainatımız çox daha isti və daha sıx vəziyyətdən köklü şəkildə dəyişdi. Alimlər bu prosesi "Big Bang" adlandırırlar. Nəzəriyyəyə görə, kainatda ilk böyük partlayışla adi maddə əmələ gəlib. Sonradan baş verən böyük partlayış qaranlıq maddənin əmələ gəlməsinə səbəb olub.

Alimlərin fikrincə, qaranlıq maddə bu gün bildiyimiz kainatın təməl daşıdır. Elm adamları ilk böyük partlayışın kainatın başlanğıc nöqtəsində olduğunu və vakuum effekti ilə kainatın böyük bir genişlənməyə məruz qaldığını düşünürlər. Bu gün kainatın əsasını təşkil edən maddələrin böyük partlayışla əmələ gəldiyi əsas fikirlər arasındadır. Halbuki iki böyük partlayış nəzəriyyəsinə görə, qaranlıq maddənin əmələ gəlməsi üçün əvvəlcə adi maddə əmələ gəlməlidir. 

Adi maddələrin bir-biri ilə qarşılıqlı təsiri qaranlıq maddəni yaradan ikinci böyük partlayışa səbəb oldu. Alimlər hələ bunu sübut edə bilməsələr də, kainatın 95 faizinin qaranlıq maddə və qaranlıq enerjidən ibarət olduğu nəzəriyyəsinə inanırlar. Bu mənada Avropa Kosmik Agentliyi də Kainatın 3D xəritəsini yaratmağa çalışır. Layihənin məqsədi qaranlıq maddənin sübutunu tapmaqdır. Bu məqsədlə tikiləcək "Euclid" Kosmos Teleskopu üçün ilk addımlar atılmağa başlanıb.

Leyla Rüstəmova

Xəbərlər departamenti

Gündəm